Bóle wzrostowe – czy zawsze związany jest z wzrostem dzieci?
„Bóle wzrostowe u dzieci”, „łagodny nocny ból u dzieci” różne nazwy tego samego objawu. Często pojawia się w nocy po długim wysiłku, niejednokrotnie obejmuje obydwie kończyny dolne lub rąk. Co to za „choroba” oraz dlaczego dotyka dzieci?
Zacznijmy od początku?
Niejednokrotnie do lekarzy lub fizjoterapeutów trafiają zaniepokojeni rodzice z swoim dzieckiem, który skarży się na ból kolan. Bóle wzrostowe bo to o nich mowa, zostały jako pierwsze udokumentowane przez francuskiego lekarza Marcel Duchamp już w 1823 roku. Żadne dowody nie wykazały powiązania bólów kolan z fazą szczególnie dużej szybkości wzrostu, co skłoniło lekarzy do ukucia nowych terminów określających tę chorobę, obejmujących „łagodne nocne bóle kończyn w dzieciństwie” i „nawracające bóle kończyn w dzieciństwie”. Jednakże termin „bóle wzrostowe” nadal pozostaje najczęściej używany, ponieważ ma tę zaletę, że nie wiąże się z żadną konkretną chorobą, a także podkreśla dzieciństwo jako okres, w którym bóle te występują najczęściej.
Kogo najczęściej dotyczy?
Szacuje się, że ta dolegliwość dotyka nawet do 30% dzieci. Najczęściej występuje pomiędzy 3. a 9. rokiem życia i w większości przypadków ustępuje z czasem, bez konieczności włączania leczenia. Dotyka zarówno dziewczynki i chłopców, z porównywalną częstością.
Kiedy mamy do czynienia z bólem wzrostowym?
Bóle narastające definiuje się na podstawie specyficznych cech klinicznych, między innymi: ból przerywany, który zwykle pojawia się raz lub dwa razy w tygodniu późnym popołudniem lub w nocy z przerwami w dni bezbólowe; ból pozastawowy, zlokalizowany głównie w goleniach, łydkach, udach lub dole podkolanowym i prawie zawsze obustronny; oraz brak bólu następnego ranka bez obiektywnych oznak stanu zapalnego.
Jakie mogą być przyczyny bólu wzrostowego?
Istnieje wiele teorii na temat powstawania bólów wzrostowych. Począwszy od niedoboru witaminy D3, kończąc na zaburzeniach zachowania u dziecka. Przyjrzyjmy się im trochę z bliska.
W trakcie badań zauważono, iż u dzieci z bólem wzrostowem oceniając próg bólu, stwierdzono, że jest on niższy niż u zdrowych dzieci. Odkrycia te sugerują, że bóle wzrostowe mogą być uogólnionym, niezapalnym zespołem nasilania bólu występującym we wczesnym dzieciństwie. Jedna z teorii sugeruje, że narastające bóle wynikają ze zmian w perfuzji naczyń w bolesnych obszarach.
Naukowcy Viswanathan i Khubchandani zauważyli silny związek między nadmierną mobilnością stawową, a bólem wzrostowym. Dodatkowo powiązano bóle wzrostowe z zmniejszoną siłą mięśniową kończyn dolnych.
Teorię psychologiczną po raz pierwszy zaproponowali Naish i Apley, gdyż w opinii rodziców i nauczycieli dzieci z bólami rosnącymi wykazywały większą częstość występowania zaburzeń zachowania i temperamentu zarówno w domu, jak i w szkole. Stwierdzono, że u dzieci cierpiących na bóle wzrostowe częściej występują drobne problemy nerwowe, obejmujące drażliwość, nerwowość, moczenie nocne, koszmary senne i tiki.
Podsumowując, po czym poznam bóle wzrostowe?
Cechy, po których poznasz bóle wzrostowe
1.Charakteryzują się jako ból ciągnący, palący, kłujący lub pulsujący.
2. Głównie pojawia się wieczorem i w nocy, ustępują najpóźniej nad ranem.
3. Najczęstsza lokalizacja to łydki, za kolanami i przednia część ud lecz nie obejmuje stawów
4. Ból nie jest spowodowany przez aktywność fizyczną.
5. Nie powinien powodować utykania
6. Występuje obustronnie lub naprzemiennie – raz jedna raz druga noga.
Piśmienictwo
Viswanathan V, Khubchandani RP. Joint hypermobility and growing pains in school children. Clin Exp Rheumatol. 2008;26:962–966
Naish JM, Apley J. „Growing pains”: a clinical study of non-arthritic limb pains in children. Arch Dis Child. 1951;26:134–140.