Pierwszy miesiąc życia niemowlaka

Czy zastanawiałeś się kiedyś w jaki sposób dziecko trenuje swoje ciało już od pierwszych miesięcy? Nie potrzebuje pójść na siłownie, by szukać dodatkowych kilogramów w ciężarkach, wystarczy mu grawitacja. Bo to właśnie ona daje odpowiednie możliwości, by nasza pociecha stawała się coraz silniejsza.

Zapraszamy Was na piękną przygodę, jaką jest rozwój niemowlaka. Niejednokrotnie mogłoby się wydawać, iż każdy ruch malucha nie ma takiego znaczenia. Nic bardziej mylnego, każdy ruch to kolejna cegiełka do budowania nowych umiejętności.

Nawet leżenie na brzuchu w pierwszych miesiącach ma wpływ na późniejsze możliwości chodu. Dziecko poprzez leżenie na brzuchu, poza oczywiście wszelkimi walorami tej pozycji (na pewno omówimy to w innym artykule), wykształca odpowiedni zakres wyprostu w stawie biodrowym. Gdyby nie to osiągnięcie, chód musiał by przebiegać w mocnym zgięciu w tułowiu, co niejednokrotnie nie byłoby możliwe lub wymagałoby różnego rodzaju kompensacji. Dlatego tak ważne jest budowanie kolejnych umiejętności dziecka, bez pomijania poszczególnych etapów.

 

Jesteście gotowi? Wsiadamy do naszego pociągu i zaczynamy od pierwszego wagonika, czyli: PIERWSZY MIESIĄC ŻYCIA DZIECKA

Leżenie na plecach:

Noworodek po urodzeniu przyjmuje pozycję „embrionalną”, czyli zgięciową. A jego rozwój będzie się odbywał w dwóch kierunkach: „odgłowowo” (cefalokaudalnie), czyli pierwsza sprawność  najpierw rozpocznie się od głowy i będzie przesuwać coraz niżej i proksymalno-dystalnie, czyli najpierw musi nastąpić stabilizacja w głównej osi ciała, a później na obwodzie, czyli w rękach i nogach.

W leżeniu na plecach dziecko przejawia asymetrie. Co to takiego? To nic innego jak sytuacja, w której dziecko skręca głowę  w jedną lub drugą stronę, powodując, że jego środek ciała nie ustawia się w jednej linii lecz spoczywa on na policzku i barkach. Środek ciała to linia w której, nos – broda – mostek – spojenie łonowe ustawione są w prostej linii.

Pewnie zauważycie również, iż w tej pozycji nogi dziecka są w zgięciu, odwiedzeniu i rotacji zewnętrznej. Zwykle kolana i uda uniesione są w powietrzu, a stopy spoczywają na powierzchni w zgięciu grzbietowym. Wynika to z zwiększanego napięcia mięśni biodrowo-lędźwiowych, a mniejszego napięcia mięśni pośladkowych. Nie powinno to Was dziwić, gdyż przez około ostatnie 40 tygodni noworodek w łonie matki, przyciągał swoje kolana do klatki piersiowej.

Również kończyny górne są ustawione w zgięciu i przywiedzeniu blisko ciała. Dziecko ciężko poruszać rękami oddzielnie, gdyż wymaga to lepszej koordynacji, której maluch dopiero się uczy.

Pamiętacie te wszystkie sytuacje zachwytu, kiedy niemowlę chwyta za Wasz palec i nie chce go wypuścić? Pomimo, że to jest bardzo miłe, za kilka miesięcy on powinien wygasnąć, aby umożliwić dalszy rozwój dłoni.

Ponadto występuje odruch chwytny. Co to takiego? To nic innego jak sytuacja zaciśnięcia dłoni niemowlęcia w wyniku stymulacji dotykowej. Pamiętacie te wszystkie sytuacje zachwytu, kiedy niemowlę chwyta za Wasz palec i nie chce go wypuścić? Pomimo, że to jest bardzo miłe, za kilka miesięcy on powinien wygasnąć, aby umożliwić dalszy rozwój dłoni.

Leżenie na brzuchu:

Również w tej pozycji dominuje fizjologiczne zgięcie. Głowa ustawia się raz na jednym, raz na drugim boku. Niemowlę powinno już samodzielnie potrafić unieść głowę, aby zmienić jej ustawienie.

Kończyny górne ustawiają się w przywiedzeniu i rotacji zewnętrznej, piąstki zaciśnięte. Niemowlę nie potrafi się jeszcze podpierać. Kończyny dolne ustawione w zgięciu, odwiedzeniu i rotacji zewnętrznej. Miednica lekko uniesiona nad podłożem. Pojawiają się przypadkowe kopnięcia i ruchy pełzające.

A co nas może zaniepokoić w pierwszym miesiącu życia?

– Zbyt silny wyprost głowy dziecka w leżeniu na brzuchu
– głowa zrotowana tylko w jedną stronę
– wzmożone napięcie w kończynach górnych – kciuk stale schowany w dłoni
– obniżone napięcie w obrębie kończyn górnych – wyprost łokci i brak odruchu chwytnego
– odgięciowe ułożenie tułowia
– obniżone napięcie w kończynach dolnych – duża rotacja zewnętrzna, kolana spoczywające na podłożu
– zbyt mało ruchów, słaba aktywność antygrawitacyjna dziecka
– brak próby obracania głowy
– brak kopania naprzemiennego
– zbyt szybkie i chaotyczne ruchy

Podsumowując:

W leżeniu na plecach dziecko ustawia zazwyczaj głowę po jednej stronie ciała, lecz powinno mieć możliwość przekręcenie jej raz na prawą oraz na lewą stronę, aby nie doszło do asymetrii, ale o tym napiszemy w innym artykule. W leżeniu na brzuchu dominuje pozycja zgięciowa, a ciężar ciała spoczywa na policzku i barkach.