Trampolina – skok do lepszego rozwoju czy do kontuzji dziecka?

Coraz częściej w rodzinnych ogródkach można zauważyć trampoliny. Niejednokrotnie budząc zachwyt wśród dzieci jak i również wśród dorosłych. Trampolina niesie ze sobą wiele korzyści lecz pod spełnieniem paru warunków.

Co może się takiego stać, to przecież tylko zabawa?

Jak to często przy zabawie bywa wiele może się wydarzyć. W szczególności gdy do zabawy na trampolinie dołączy się osoba dorosła. Niestety badania naukowe potwierdzają, iż częstą przyczyną kontuzji wśród dzieci skaczących na trampolinie jest „złamanie trampolinowe”. Ma miejsce wtedy gdy na jednej platformie skaczą osoby o zdecydowanie różnej wadze (dziecko i osoba dorosła). Siła odbicie osoby dorosłej może przybierać duże wartości, jeśli w tym momencie dziecko będzie w fazie lądowania to trampolina zamiast zamortyzować uderzenie posłuży jako twarda powierzchnia – tak jakbyśmy lądowali na beton. Niestety w takich sytuacjach często dochodzi do kompresji tkanek, jeśli będzie ona zbyt duża może dojść do złamania kości (nasada bliższa kości piszczelowej) lub uszkodzenia stawu.

Arkink, Enrico & Plas, Annelies & Sneep, Ruth & Reijnierse, Monique. (2017). Bilateral trampoline fracture of the proximal tibia in a child. Radiology Case Reports. 

Również badania publikowanie w magazynie British Journal of Sport Medicin analizujące zagrożenie związane z użyciem trampolin przez dzieci daje do myślenia. Wśród 556 osób badanych doznających kontuzji na trampolinie 77% doznało kontuzji lecz w trakcie kolizji z drugą osobą, upadku na matę czy też uderzeniu w ramę konstrukcji. Najczęstszą kontuzją były złamania oraz uszkodzenia więzadeł w kończynie dolnej, lecz niestety odnotowano również przypadku uszkodzenia kręgu szyjnego. Co warto zaznaczyć aż 78% procent wypadków miało miejsce bez nadzoru osób dorosłych. Czyli widać jak duży wpływ na bezpieczeństwo zabawy odgrywają osoby dorosłe.

Ok, już wystawiam trampolinę na allegro

Hola hola, nie ma co posuwać się do takich środków. Bo trampolina może również stanowić świetną formę rehabilitacji czy też aktywności fizycznej dla Twojego dziecka. Trampolina świetnie nadaje się do budowanie koordynacji oraz czucia głębokiego odpowiedzialnego za prawidłowy odbiór bodźców przez nasze stawy czy też mięsnie. W wyniku odpowiednio dobranych ćwiczeń możemy znaczący sposób poprawić siłę mięśniową oraz równowagę co potwierdzają badania naukowe. Jak również spalić nadmiar kalorii wśród naszych dzieci czy też wykorzystać trampolinę do własnych celów 😉

Aż 78% procent wypadków na trampolinie wśród dzieci miało miejsce bez nadzoru osób dorosłych

Warto również zastanowić się nad momentem wprowadzenia trampoliny do aktywności fizycznej swojego dziecka. Prawie wszystkie dzieci lubią skakać, lecz pewnie zauważyliście, że są też i takie które nie przepadają za taką formą ruchu. Są takie dzieci u których wszystkie aktywności w których następuje szybka zmiana pozycji, wykorzystywane są przyśpieszenia (np. huśtawka) lub dziecko balansuje na granicy swojej równowagi (chodzenie po krawężniku) powoduje dyskomfort u malucha.

Może to świadczyć o zaburzeniu w odbiorze bodźców oraz ich analizy przez receptory zlokalizowane w naszym ciele. Podczas gdy następuje problem w koordynacji oraz odpowiedniej reakcji na bodźce, które są do nas wysyłane odczuwamy niechęć lub podrażnienie, czujemy się przebodźcowani. Częstą przyczyną są zaburzenia z Integracji Sensorycznej. W tym celu warto skonsultować się z terapeutą, który podpowie jak można pomóc dziecku. 

W trakcie wykorzystania trampoliny u dzieci również musimy mieć na uwadze, iż ta forma ruchu poniekąd należy do jednych z najbardziej wymagających przez nas organizm. Aktywności w których wykorzystujemy formy skoczne (odbicie się od ziemi oraz lądowanie) wymagają dużego wysiłku oraz zaangażowania z strony naszego ciała (są to ćwiczenia plyometryczne). 

Niejednokrotnie organizm dziecka nie jest przygotowany na takie obciążenia, powodując szereg kompensacji w ułożeniu postawy ciała.   

W jaki sposób mogę pomóc dziecku w rozwoju wykorzystując trampolinę? 

Pierwszą myślą jaka nachodzi myśląc o trampolinie jest skakanie, lecz można również ją wykorzystać do innych form aktywności. Poprzez niestabilne podłoże, na której znajduje się dziecko świetnie można ćwiczyć równowagę czy też koordynacje.

Pokazywanie dziecku różnych pozycji przez osobę dorosłą (stanie na jednej nodze, pozycja na czworakach, kucanie) oraz kazaniu dziecku ich naśladować poprawi między innymi orientacje w przestrzeni malucha.

Również delikatne podskakiwanie na trampolinie oraz wydanie komendy do nagłego zatrzymania, poprawi zdolność koordynacji. Oraz oczywiście trampolina idealnie nadaje się do dzieci z zaburzeniami z integracji sensorycznej (stymulacja przedsionka oraz czucia głębokiego), dając świetny bodziec do zwiększania tolerancji na ten rodzaj stymulacji.

Trampolina to nie tylko skakanie „kto da radę wyżej”, lecz również wiele innych form aktywności. Czasem wszystko zależy od kreatywności rodzica.

Podsumowanie

Trampolina jest świetnym sposobem na zaspokojenie ruchu wsród dzieci lecz wymaga świadomego korzystania. Nie bez potrzeby montowane są siatki zabezpieczające. Warto pamiętać, że najlepszym korzystaniem z trampoliny jest stosowanie jej przez jedną osobę oraz pod nadzorem osoby dorosłej.

Piśmiennictwo:

Boyer RS, Jaffe RB, Nixon GW, Condon VR. Trampoline fracture of the proximal tibia in children. AJR Am J Roentgenol. 1986 Jan;146(1):83-5

Nysted M, Drogset JOTrampoline injuriesBritish Journal of Sports Medicine 2006;40:984-987.

Ashleigh Germain, A. Blackmore, Noula Gibson, et al. Effects of Adaptive Bungee Trampolining for Children With Cerebral Palsy: A Single-Subject Study. Pediatric Physical Therapy. Apr 1, 2019

Giagazoglou P1, Sidiropoulou M2, Mitsiou M2, Arabatzi F3, Kellis E3. Can balance trampoline training promote motor coordination and balance performance in children with developmental coordination disorder? Res Dev Disabil. 2015 Jan;36:13-9